จิตวิทยาที่เกี่ยวข้องกับการฟื้นฟูและพัฒนาจิตใจ
การบำบัดรักษาทางจิตเวช
Psychiatric Therapies
การบำบัดรักษาทางจิตเวช จำแนกออกเป็นประเภทใหญ่ๆ ได้ 6 ประเภท
๏ การบำบัดทางกาย (Somatic Therapy)
๏ นิเวศบำบัด (Milieu Therapy)
๏ พฤติกรรมบำบัด (Behavioral Therapy)
๏ การบำบัดทางจิต (Psycho Therapy)
๏ ครอบครัวบำบัด (Family Therapy)
๏ กิจกรรมบำบัด (Activity Therapy Group)
การบำบัดทางกาย (Somatic Therapy)
๏ การบำบัดด้วยยา (Psycho-Pharmacological Therapy)
๏ การบำบัดด้วยไฟฟ้า (Electro Convulsion Therapy)
๏ การบำบัดโดยการผูกมัดและจำกัดขอบเขต (Restrain)
นิเวศน์บำบัด (Milieu Therapy)
หมายถึง การจัดสภาพบรรยากาศเพื่อการบำบัดอย่างมีจุดมุ่งหมาย เฉพาะผู้ป่วยที่มีอาการทางจิตเวชเท่านั้น
๏ กลุ่มรับสมาชิกใหม่ (Admission Group)
๏ กลุ่มปรึกษาหารือในครอบครัว (Multifamily Orientation Group)
๏ กลุ่มชุมชนบำบัด (Community Meeting)
๏ กลุ่มเตรียมตัวกลับบ้าน (Predischarge Group)
พฤติกรรมบำบัด (Behavior Therapy)
หมายถึง การรักษาผู้ป่วยทางจิตเวช ซึ่งมุ่งเน้นการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมที่เฉพาะเจาะจงโดยยึดหลักของการเรียนรู้
เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นก่อน → พฤติกรรม → ผลที่ตามมา
การบำบัดทางจิต (Psychotherapy)
หมายถึง การรักษาความผิดปกติทางด้านจิตใจหรืออารมณ์ ด้วยวิธีการพูดคุยกับผู้ป่วย หรือบางวิธีอาจไม่ใช้วาจา (Nonverbal Communication) แบ่งเป็น 2 ลักษณะ
๏ จิตบำบัดรายบุคคล (Individual Psychotherapy)
๏ จิตบำบัดกลุ่ม (Group Psychotherapy)
ครอบครัวบำบัด (Family Therapy)
หมายถึง การทำจิตบำบัดกลุ่มวิธีหนึ่ง ที่มุ่งเน้นให้ความช่วยเหลือครอบครัวผู้ป่วย เป้าหมายมิใช่เพื่อช่วยเหลือคนใดคนหนึ่งโดยเฉพาะ แต่มุ่งเน้นให้เกิดความสัมพันธ์ในครอบครัวเป็นไปอย่างสอดคล้องกลมกลืน
กิจกรรมบำบัด (Activity Therapy Group)
หมายถึง การบำบัดผู้ที่มี ปัญหาทางจิตโดยการจัดกิจกรรมหลาย ๆ รูปแบบ เพื่อสร้างความสนุกสนานกระตุ้นความคิด ให้ผู้ป่วยได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็น
เป้าหมายสำคัญของการทำกลุ่มบำบัดมีดังต่อไปนี้
๏ กระตุ้นให้มีการสื่อสาร
๏ เสริมสร้างทักษะใหม่ ๆ ในการอยู่ร่วมกันกับผู้อื่น
๏ การเพิ่มระยะการเอาใจใส่ให้สูงขึ้น
๏ กระตุ้นให้ผู้รับบริการกล้าแสดงออกถึงความรู้สึกนึกคิด
๏ กระตุ้นให้ผู้รับบริการให้ความร่วมมือ แข่งขัน และรู้จักแบ่งปันซึ่งกันและกัน
๏ ส่งเสริมทักษะการตัดสินใจ
ประเภทของกลุ่มการรักษาอาจแบ่งได้ 3 ประเภท
1. แบ่งตามลักษณะการรับสมาชิก
๏ กลุ่มเปิด (Open Group)
๏ กลุ่มปิด (Closed Group)
2. แบ่งตามเทคนิคการดำเนินกลุ่ม ออกเป็น 2 ลักษณะ คือ
๏ กำหนดโครงสร้าง
๏ ไม่กำหนดโครงสร้าง
3. แบ่งตามวัตถุประสงค์
บทบาทหน้าที่ของทีมผู้บำบัด
กลุ่มกิจกรรมจะต้องทำงาน กันเป็นทีม กลุ่มจะสำเร็จตามเป้าหมายที่วางไว้หรือไม่ขึ้นอยู่กับการทำงานร่วมกันของทีม ผู้บำบัดและสมาชิกของทีมในขณะนั้น
สมาชิกทีมผู้บำบัดประกอบด้วย
๏ ผู้นำกลุ่ม (Leader)
๏ ผู้ช่วยผู้นำกลุ่ม (Co-leader)
๏ ผู้บันทึก (Recorder)
๏ ผู้สังเกตการณ์ (Observer)
ผู้นำกลุ่ม (Leader) มีหน้าที่ คือ
๏ วางแผนการจัดกลุ่ม
๏ ติดต่อประสานงานกับทีมผู้บำบัด เกี่ยวกับวันเวลาและสถานที่
๏ ร่วมคัดเลือกและประเมินผู้ป่วยก่อนเข้ากลุ่ม
๏ ดำเนินกลุ่ม
๏ ประเมินผลกลุ่มและเสนอแนะ
ผู้ช่วยผู้นำกลุ่ม (Co-leader)
มีหน้าที่ ช่วยเหลือผู้นำกลุ่มในกรณีที่ผู้นำกลุ่มไม่สามารถดำเนินกลุ่มได้ ผู้นำกลุ่มกับผู้ช่วยผู้นำกลุ่มจะต้องาตระหนักซึ่งกันและกันเพื่อให้กลุ่ม ดำเนินไปด้วยดี
ผู้บันทึก (Recorder)
มีหน้าที่บันทึกการดำเนิน กลุ่มตั้งแต่ขั้นเตรียมการ ขั้นดำเนินกลุ่มและประเมินผล ผู้บันทึกอาจเป็นผู้นำกลุ่ม ผู้ช่วยผู้นำกลุ่ม ผู้บันทึกกลุ่ม หรือผู้สังเกตการณ์ก็ได้
ผู้สังเกตการณ์ (Observer) มีหน้าที่
๏ สังเกตการณ์ดำเนินกลุ่ม
๏ บันทึกการดำเนินกลุ่ม
๏ ประเมินผลและเสนอแนะ
ทักษะของผู้นำกลุ่ม
ผู้นำกลุ่มที่จะดำเนินกลุ่มได้อย่างมีประสิทธิภาพ ควรรู้จักที่การกระทำดังต่อไปนี้
๏ การริเริ่ม (Initiating)
๏ การเอื้ออำนวย (Facilitating)
๏ การรักษากฎ (Rule-keeping)
๏ การเข้าแทรก (Intervening)
๏ การเป็นตัวแบบ (Modeling)
๏ การฟังอย่างตั้งใจ (Active listening)
๏ การตั้งคำถาม (Questioning)
๏ การสะท้อนเนื้อหา (Restating)
๏ การสะท้อนความรู้สึก (Reflecting feeling)
๏ การเงียบ (Dialing with silence)
การเตรียมตัวเป็นผู้นำ
๏ เรียนรู้ตัวเอง
๏ ความรู้ ความชำนาญ
๏ จะทำกลุ่มอะไร ที่ไหน เมื่อไหร่ อย่างไร ทำทำไม ใครเป็นสมาชิกกลุ่ม
๏ วางเป้าหมายหลัก
๏ จัดสถานที่
๏ จัดกิจกรรม อุปกรณ์
๏ วิธีคิดวางเป้าหมายและกิจกรรมกลุ่ม
๏ ผู้นำฝึกพูด ฝึกสังเกต ฝึกสรุป จับประเด็น
๏ ก่อนลงมือปฏิบัติการ เลือกผู้ช่วย เลขานุการ
๏ ทำ Pre group คือประชุมก่อน
๏ คัดกิจกรรมเผื่อไว้ก็ดี
๏ ทำแผนไว้ล่วงหน้ามาก ๆ
๏ เตรียมสมุดบันทึกทุกสิ่งที่เกิดขึ้นในกลุ่ม
๏ Post group
๏ เกิดการเรียนรู้อะไร
๏ ภูมิใจในความสำเร็จของเรา
ประเภทของกลุ่มกิจกรรมบำบัด
๏ กลุ่ม สุขศึกษา
๏ กลุ่ม อ่านหนังสือและวิจารณ์ข่าว
๏ กลุ่ม อ่านหนังสือและวิจารณ์ข่าว
๏ กลุ่มเขียน จดหมาย
๏ กลุ่มฟื้นฟูสมรรถภาพและความทรงจำ
๏ กลุ่มฟื้นฟูสมรรถภาพและความทรงจำ
๏ กลุ่มภาพสะท้อน
๏ กลุ่มวาดภาพ
๏ กลุ่มวาดภาพ
๏ กลุ่มประชุมบุคลากร
๏ กลุ่มก่อนกลับบ้าน
๏ กลุ่มก่อนกลับบ้าน
๏ กลุ่มชุมชนบำบัด
๏ กลุ่มศาสนา
๏ กลุ่มศาสนา
๏ กลุ่มอาชีวะบำบัด
๏ กลุ่มนันทนาการบำบัด
๏ กลุ่มนันทนาการบำบัด
๏ กลุ่มกายบริหาร
๏ กลุ่มกีฬาในร่ม
๏ กลุ่มกีฬาในร่ม
๏ กลุ่มกีฬากลางแจ้ง
๏ กลุ่มละครจิตบำบัด
๏ กลุ่มละครจิตบำบัด
๏ กลุ่มครอบครัวบำบัด
ระยะเวลาการทำกลุ่ม
๏ กลุ่มขนาดเล็กสมาชิกประมาณ 8-12 คน ใช้เวลาประมาณ 30-60 นาที เช่น กลุ่มอ่านหนังสือพิมพ์ กลุ่มวาดภาพ
๏ กลุ่มขนาดกลางสมาชิกประมาณ 20-30 คน มีการฝึกสมองและความว่องไว ซึ่งทำให้เกิดความสนุกสนานใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง เช่นกลุ่มกีฬาในร่มกีฬากลางแจ้ง
๏ กลุ่มขนาดใหญ่ สมาชิกประมาณ 30-50 คน หวังผลในการผ่อนคลายความตึงเครียด และให้เกิดความสนุกสนาน เช่นกลุ่มนันทนาการ
ขั้นตอนการดำเนินกลุ่ม
1. ขั้นเตรียมการ
๏ เลือกผู้ช่วย ผู้สังเกตการณ์ ผู้บันทึก
๏ สถานที่ทำกลุ่ม
๏ อุปกรณ์ (ถ้ามี)
2. ขั้นดำเนินการ
๏ เปิดประชุมกลุ่ม
- กล่าวคำสวัสดีแก่สมาชิก
- แนะนำตัว
- แนะนำผู้ช่วย
- สมาชิกแนะนำตัวเอง
๏ บอกวัตถุประสงค์ กฎกติกา
๏ อธิบายอุปกรณ์และเข้าสู่เนื้อหาขบวนการกลุ่ม
3. สรุปกลุ่ม
ขอขอบคุณ http://ward1.igetweb.com/
